Hacıbektaş ilçesi’nin 30 (otuz) köyü bulunmaktadır. En eski köyleri; Kayı, Mikail ve Engel’dir. Hacıbektaş merkezde olmak üzere köylerinin büyük bir kısmı öbek öbek Hacıbektaş’ın etrafında sıralanmıştır. Osmanlı idaresi zamanında, ‘aşar‘ usulüne göre Hacıbektaş Dergâhı’na bir bölge ayrılmıştır. Hacıbektaş’ın kuzey tarafındaki çöl köyleri, dergâhın bütün buğday ihtiyacını aşar usulü ile temin ederdi.
Hacıbektaş, çok eski zamanlardan itibaren tahıl yetiştiriciliğinin çok yaygın olduğu bir yerleşim yeridir. Özellikle Selçuklu ve Osmanlı döneminde tarımın yoğun olarak yapıldığı Hacıbektaş’ın, iklimi tahıl yetiştirmeye özellikle de buğday ve arpa yetiştiriciliğine uygun olduğu için tarımsal açıdan her zaman önemli bir yer olmuştur. Hacıbektaş Dergâhı da her daim tarımsal faaliyetlere önem veren bir dergâh işlevinde olmuş ve buradaki dervişler tarafından dergâhın arazilerinde ekim-dikim işleri yapılmıştır. Bununla birlikte, dergâha bağlı 400’ü (dört yüz) geçen sayıdaki köyün, tahıllarının bir kısmını dergâha bıraktığı da kaynaklarda geçmektedir.
“V. Cuinet, XIX. yüzyılın sonlarında Pir Evi’ne bağlı 362 vakıf köyünden birçoğunu devletin çeşitli bahanelerle müsadere etmesi sonucunda ancak kırk iki tanesinin kaldığını, bunlardan elde edilen gelirin Dedebaba ve Çelebi Efendi arasında paylaştırıldığını, Pir Evi’nin çevresindeki çiftliklerin gelirinin yanı sıra Düyûn-i Umûmiyye İdaresi’nin işlettiği tuz madeninden Pir Evi’ne yılda 1435 kg. tuz verildiğini bildirmektedir.”
Hacı Bektaş tekkesinin gelirleri konusunda muhtelif rivayetler de bulunmaktadır. Bunlardan birisi, tekkenin eskiden” 362 Bektaşi köyünün gelirleriyle geçindiği ancak bu sayının Osmanlı idaresince 24’e düşürüldüğü ve bu köylerden 60.000 altın lira gelir elde edildiği şeklindedir. Çoğu Anadolu’da ve Rumeli’de olan bu köylerin, çevrelerindeki on binlerce dönüm tarım arazisiyle birlikte Hacı Bektaş Dergahı’na bağlı olduğu bilinmektedir. 1925 yılında yapılan bir tespite göre de dergaha ait Dede bağı ile Hanbağında ve ortakçılarla işletilen Kütükçü Çiftliği, Kayı Çiftliği, Kızılöz Çiftliği ve İlicek Çiftliği’nde arazilerinin bulunduğu tespit edilmiştir.
Yapılan araştırmalarda Hacı Bektaş tekkesine ait 326 veya 362 köy olduğu ve bu köylerin ne zaman tekkeye tahsis edildiği ve köy sayısındaki düşüşün ne zaman olduğu ile ilgili tarih vermekten kaçınılmıştır. 18.yüzyıl başından 1760 yılına kadar olan dönemde Osmanlı Devleti hem siyasi hem ekonomik bakımdan belirgin bir genişleme içindeyken 1760’tan sonra devletin gözle görülür bir daralma içine girmesiyle beraber bu daralmadan muhtemelen Hacı Bektaş Veli Tekkesi de etkilenmiş olmalıdır.
Yapılan bir araştırma eskiden Hacıbektaş kasabası ve civar köyler halkının hayvanlarının ilk sütünü, ilk kuzusunu nezir olarak dergaha hediye ettiklerini, ekeceklerini tohumun 1-2 kilesini götürüp orada dualattıklarını, mahsul zamanı ürünün bir miktarını dergaha nezir olarak verdiklerini yine Muharrem’de Aşure zamanı da aşurelik buğday vs. verdiklerini ortaya koymuştur. Tohum atılmadan önce Pir Evi’ne getirilen tohumluklar dua edilince güvercinlerin hakkı olarak bunun bir bölümü de alınır ve düzenli olarak güvercinlere yem olarak verilirdi.
Hacıbektaş’ın en büyük köyü Karaburna’dır. Hacıbektaş’a en uzak mesafede olan köy; Hasanlar (30km), en yakın mesafede olan köy ise Aşıklar’dır (3,5 km). Hacıbektaş köylerinin en önemli geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Tarıma ayrılmış topraklarda; buğday, arpa, çavdar, yulaf, nohut, mercimek, ayçiçeği, aspir, pancar, üzüm, ceviz, elma, kiraz, vb. yetiştirilmektedir. Bunun yanı sıra büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık yapılmaktadır.
Hacıbektaş’ın ayrıca çiftlikleri de bulunmaktadır. Bakıbağ, Çayırbağ, Yabanlı ve Babapınar çiftlikleri ilçenin mahalle sınırları içerisinde yer almaktadır. Mahalle sınırları dışında da Aloğlu (günümüzde yerleşim yoktur) ve Kızılöz Çiftlikleri bulunmaktadır. Çiftliklerde yaşayan halkın geçim kaynağı, köylerde olduğu gibi tarım ve hayvancılıktır. Babapınar Çiftliği’nde ayrıca tarihi bir çeşme olan Babapınar Çeşmesi vardır. Çayırbağ Çiftliği sınırları içerisinde ise Çayırbağ-Kumtepe Göleti yer almaktadır. Özellikle Hacıbektaş halkının piknik yaptığı Kumtepe Göleti’nde sazan balığı yetişmektedir. Gölet, sulama amaçlı kullanılmaktadır.
Köyler, alfabetik sıralamaya göre hazırlanmıştır.
AKÇATAŞ
Akçataş köy halkının en önemli geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Hacıbektaş ilçesine 7 km, Nevşehir iline 47 km uzaklıktadır. Köy, Hacıbektaş’ın batı yönünde yer almaktadır.
ANAPINAR
Köyün sulak bir alanda olması ve su kaynaklarının zenginliği dolayısıyla bu adı almış olduğu düşünülmektedir. Anapınar köy halkının en önemli geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Hacıbektaş ilçesine 4 km, Nevşehir iline 42 km uzaklıktadır. Köy, Hacıbektaş’ın batı yönünde yer almaktadır. TRT Sanatçısı Gürbüz SAPMAZ, Anapınarlıdır.
AŞAĞIBARAK
Aşağıbarak köy halkının en önemli geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Hacıbektaş ilçesine 15 km, Nevşehir iline 60 km uzaklıktadır. Köy, Hacıbektaş’ın doğu yönünde yer almaktadır.
AŞIKLAR
Hacıbektaş’tan ‘Aşıklar’ gelip burada birbirleriyle atıştıkları için köyün adı Aşıklar olarak kalmıştır. Aşıklar köy halkının en önemli geçim kaynağı tarımdır. Akçataş, Mikail, Karaburna ve Karaburç köylerine Aşıklar Köyü’nden de gidilebilmektedir. Hacıbektaş ilçesine 3,5 km, Nevşehir iline 46 km uzaklıktadır. Köy, Hacıbektaş’ın batı yönünde yer almaktadır.
AVUÇ
Köy halkı 19. yüzyıldan itibaren köye yerleşen Türkmen boylarından oluşmaktadır. Üçoklar, Dağhanoğulları boyundan İmir (Halep Türkmenleri); Bozoklar Günhanoğulları boyundan Bayat, Karaca, Herik, Barak gibi çeşitli boylar dönem dönem köye yerleşmiştir. Avuç köy halkının en önemli geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Hacıbektaş İlçesi’ne 11 km, Nevşehir İli’ne 57 km uzaklıktadır. Köy, Hacıbektaş’ın doğu yönünde yer almaktadır.
BAŞKÖY
Başköy köy halkının en önemli geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Başköy’de 1915 tarihinde yaptırılmış olan eski bir cami bulunmaktadır. Hacıbektaş ilçesine 27 km, Nevşehir iline 72 km uzaklıktadır. Köy, Hacıbektaş’ın kuzey doğu yönünde yer almaktadır.
BELBARAK
Türk boylarındandır ve köyde Barak aşiretine mensup olanlar yaşamaktadır. Belbarak köy halkının en önemli geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Hacıbektaş ilçesine 18 km, Nevşehir iline 63 km uzaklıktadır. Köy, Hacıbektaş’ın doğu yönünde yer almaktadır.
BÜYÜKBURUNAĞIL
Büyükburunağıl köy halkının en önemli geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Hacıbektaş ilçesine 21 km, Nevşehir iline 66 km uzaklıktadır. Köy, Hacıbektaş’ın kuzey doğu yönünde yer almaktadır.
BÜYÜKKIŞLA
Büyükkışla’nın hem bir medreseye hem de Osmanlı tımar sistemi ile beslenen askerlerden oluşan büyük bir askeri birliğe sahip olduğu yönünde bir bilgi vardır. Başka bir deyişle, bu köyde diğer köyleri de denetleyen askeri bir birlik mevcut idi. Köyün ismi buradan gelmekte olup, halen eskiler bu köylülere Suriye Şam’dan gelme anlamında “Şambayadılı” da denilmektedir. Bayat ise eski Şam’da bir Türk mahallesidir. Hacıbektaş ilçesine 19 km, Nevşehir iline 43 km uzaklıktadır. Köy, Hacıbektaş’ın doğu yönünde yer almaktadır.
ÇİĞDEM
Köyün adının eskiden köy civarında çok yetişen çiğdem çiçeğinden geldiği bilinmektedir. Çiğdem köy halkının en önemli geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Köy, Kırşehir-Ankara yolu üzerinde, yoldan yaklaşık 1 km doğu yönünde yer almaktadır. Hacıbektaş ilçesine 9 km, Nevşehir iline 55 km uzaklıktadır. Köy, Hacıbektaş’ın kuzey yönünde yer almaktadır.
ÇİVRİL
‘Beştaşlar’ kutsal alanı ve mesire yeri Çivril köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Çivril köy halkının en önemli geçim kaynağı tarımdır. Hacıbektaş ilçesine 5,5 km, Nevşehir iline 51 km uzaklıktadır. Köy, Hacıbektaş’ın kuzey yönünde yer almaktadır.
HASANLAR KÖYÜ
Hacıbektaş’a en uzak mesafede olan köydür. Verimli bir ovanın hafif sırtlı bir yamacı üzerine kurulmuştur. Hasanlar köy halkının en önemli geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Hacıbektaş ilçesine 30 km, Nevşehir’e 75 km uzaklıktadır. Köy, Hacıbektaş’ın kuzey doğu yönünde yer almaktadır.
HIDIRLAR
Hıdırlar köy halkının en önemli geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Hacıbektaş İlçesi’ne 8,5 km. Nevşehir İli’ne 54 km uzaklıktadır. Köy, Hacıbektaş’ın doğu yönünde yer almaktadır.
HIRKATEPESİDELİK
Aleviler-Bektaşilerce kutsal kabul edilen “Hırka Dağı”ndan ismini almış olan köyde, meşe ağaçlarının çokluğu dikkat çekmektedir. Hırkatepesidelik köy halkının en önemli geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Hacıbektaş ilçesine 13 km, Nevşehir iline 41 km uzaklıktadır. Köy, Hacıbektaş’ın güney yönünde yer almaktadır.
İLİCEK
Mustafa Kemal Atatürk’ü kısa bir süre misafir eden köydür. İlicek köyü; Yukarı-Orta –Aşağı İlicek’ten oluşmaktadır. Köy, eski bir yerleşime sahip olup, sınırları içinde İlicek Höyük bulunmaktadır. İlicek köy halkının en önemli geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Köyde ayrıca, bir un fabrikası bulunmaktadır. Kayseri yolu üzerinde konumlanmış olan köyün Hacıbektaş ilçesine uzaklığı 11 km, Nevşehir iline uzaklığı 56 km dir. Köy, Hacıbektaş’ın doğu yönünde yer almaktadır.
KARABURÇ
Karaburç köy halkının en önemli geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Sınırlı olarak üzüm yetiştiriciliği de yapılmaktadır. Hacıbektaş ilçesine 16 km, Nevşehir iline 47 km uzaklıktadır. Köy, Hacıbektaş’ın batı yönünde yer almaktadır.
KARABURNA
Hacıbektaş’ın en büyük köyüdür. Karaburna köyü, ülkemizin her yerinde bilinen üzümü ile meşhurdur. Köy halkının başlıca geçim kaynağı bağcılıktır. Köye girildiğinde göz alabildiğince üzüm bağları görülür. Özellikle ‘Dimrit’ adı verilen üzüm ile farklı türde üzümler yetiştirilmektedir. Köyde yetiştirilen üzümün işlendiği şarap fabrikaları bulunmaktadır ve burada şişelenen şaraplar Ülkemizin farklı bölgelerine gönderilmektedir. Karaburna’nın pekmezi ve üzümleme yemeği de oldukça meşhurdur.
Karaburna eski bir yerleşime sahip olup, sınırları içinde Kaletepe höyük yer almaktadır. Köyde ayrıca bir gölet bulunmaktadır. Hacıbektaş ilçesine 12 km, Nevşehir iline 46 km uzaklıktadır. Köy, Hacıbektaş’ın batı yönünde yer almaktadır.
KARAOVA
Köy, Ankara-Kayseri asfaltının kuzeyinde Kırlangıç Dağı’nın eteklerinde kurulmuştur. Büyük ve Küçük Karaova olarak iki kısımdır. Halkı Karacakurt aşiretine mensuptur. Köy halkının en önemli geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Hacıbektaş ilçesine 24 km, Nevşehir iline 69 km uzaklıktadır. Köy, Hacıbektaş’ın kuzey yönünde yer almaktadır.
KAYAALTI
Köy adını üzerinde yaşadığı coğrafyadan almaktadır. Köyün altı tamamen kayadır. Köydeki mevkilerden bir tanesinin adı “Kayanın başı” dır. İlk yerleşim bu bölgeye yapıldığından, köye, kayanın altı anlamında Kayaaltı adı verilmiştir. Köye ilk yerleşim Irmak Bucağı yerlileri tarafından yapılmıştır. Kayaaltı köy halkının en önemli geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Hacıbektaş ilçesine 26 km, Nevşehir iline 62 km uzaklıktadır.
KAYI
Hacıbektaş’ın en eski ve en küçük köylerinden biridir. Kayı köyü halkının en önemli geçim kaynağı tarımdır. Hacıbektaş ilçesine 5 km, Nevşehir iline 50 km uzaklıktadır. Köy, Hacıbektaş’ın batı yönünde yer almaktadır.
KIZILAĞIL
Hacıbektaş’ın, Karaburna’dan sonra en büyük ikinci köyüdür. Kızılağıl köy halkının en önemli geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Hacıbektaş ilçesine 22 km, Nevşehir iline 59 km uzaklıktadır. Köy, Hacıbektaş’ın doğu yönünde, Kayseri yolu üzerinde yer almaktadır.
KİLLİK
Killik köy halkının en önemli geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Hacıbektaş ilçesine 11 km, Nevşehir iline 47 km uzaklıktadır. Köy, Hacıbektaş’ın doğu yönünde yer almaktadır.
KİSECİK
Kisecik köy halkının en önemli geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Hacıbektaş ilçesine 8 km, Nevşehir iline 51 km uzaklıktadır. Köy, Hacıbektaş’ın batı yönünde yer almaktadır.
KÖŞEKTAŞ
Köşektaş Köyü’nün kurulduğu yıllar kesin olmamakla birlikte, Anadolu’daki köylerin birçoğu gibi 1800-1830 yıllarında kurulduğu tahmin edilmektedir. Okur-yazar oranı yüksek olan köylerin başında gelmektedir. Köşektaş köy halkının en önemli geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Hacıbektaş ilçesine 21 km, Nevşehir iline 53 km uzaklıktadır. Köy, Ankara-Kayseri asfaltının güneyinde, Hacıbektaş’ın doğusunda yer almaktadır.
KÜTÜKÇÜ
Kütükçü köy halkının en önemli geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Kütükçü köyünün içinde Menderes Hükümeti döneminde sacdan yapılmış eski bir okul da bulunmaktadır. Hacıbektaş ilçesine 8 km, Nevşehir iline 42 km uzaklıktadır. Köy, Hacıbektaş’ın güney yönünde yer almaktadır.
MİKAİL
Hacıbektaş’ın en eski köylerinden biridir. Mikail köyü, volkanik bir arazi yapısına sahip olup, volkanik yapının insan eliyle şekillendirilmesiyle oluşturulmuş eski yerleşim yerleri bulunmaktadır. Köy halkının en önemli geçim kaynağı tarım özellikle de pancar yetiştiriciliğidir. Bunun yanı sıra hayvancılık da yapılmaktadır. Hacıbektaş ilçesine 11 km, Nevşehir iline 55 km uzaklıktadır. Köy, Hacıbektaş’ın kuzey batı yönünde yer almaktadır.
SADIK
Sadık köy halkının en önemli geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Hacıbektaş ilçesine 15 km, Nevşehir iline 60 km uzaklıktadır. Köy, Hacıbektaş’ın doğu yönünde yer almaktadır.
YENİCE
Hacıbektaş’ın en eski köylerinden biridir. Eski adı Engel’dir. Yaygın olarak hala Engel adı kullanılmaktadır. Gerçek adı “Kadim Engel”dir. “Hacı Bektaş Veli tarafından “Dokuz Hane” olarak Horasan’dan getirilmiş ve Tekkenin ihtiyaçlarını karşılamakla görevlendirilmişler, Hacı Bektaş Veli’yi ziyarete gelenleri ağırlamışlardır” yönünde bir bilgi bulunmaktadır. Köyün geçmişi hakkında kesin bir bilgi mevcut değildir. Ancak köy halkının Horasan’dan gelen Türk aşiretlerinden olduğu köyün yaşlıları tarafından rivayet edilmektedir. Osmanlı İmparatorluğu’nda II. Mahmut döneminde nüfus sayımı kapsamında emlak, arazi, hayvan ve temettü sayımları yapılmış ve neticede “Temettuât Defterleri” tanzim edilmiştir. 820\86-104 Nolu Temettüat Defterinde 1840 tarihinde Engel Kadim köyünde 8 hanenin mevcut olduğu anlaşılmaktadır. Birçok bestesi bulunan Veli Kangal, Yenice Engelli’dir. Köyün en önemli geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Hacıbektaş ilçesine 11 km, Nevşehir iline 39 km uzaklıktadır. Köy, Hacıbektaş’ın güney yönünde yer almaktadır.
YENİYAPAN KÖYÜ
Köy, 1902/1903 yıllarında kurulmuştur. Önceleri köyün ismi Tataryeniyapan olarak bilinirken günümüzdeki ismi Yeniyapan köyüdür. Yeniyapan köy halkının en önemli geçim kaynağı tarım ve hayvacılıktır. Köy, Hacıbektaş’ın büyük ölçüde su ihtiyacını karşılamaktadır. Hacıbektaş ilçesine 14 km, Nevşehir iline 64 km uzaklıktadır. Köy, Hacıbektaş’ın kuzey yönünde yer almaktadır.
YURTYERİ
Yurtyeri köy halkının en önemli geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Hacıbektaş ilçesine 22 km, Nevşehir iline 67 km uzaklıktadır. Köy, Hacıbektaş’ın kuzey yönünde yer almaktadır.