Hacıbektaş, İç Anadolu Bölgesi’nin Orta Kızılırmak Bölümü’nde yer almaktadır. Kapadokya sınırları içindedir ve Nevşehir İli’ne bağlı bir ilçedir. Doğusunda Kayseri, kuzeyinde Kırşehir ile Ankara ve güneyinde Nevşehir yer almaktadır.
Hacıbektaş’ın rakımı 1250 m’dir. Hacıbektaş ilçe merkezinin rakımı en yüksek olan yeri Çilehane&Deliklitaş’tır. Çilehane tepesinin rakımı 1.386 m’dir. Bir diğer yüksek yeri ise doğal bir tepeliğin üzerine eski yerleşimlerin zamanla toprakla örtülmesiyle oluşmuş olan Suluca Karahöyük’tür. Yakınındaki en yüksek yer ise Hırka Dağı’dır. Hırka Dağı’nın yüksekliği 1.670 m’dir. Hacıbektaş’tan çıplak gözle Erciyes Dağı, Hasan Dağı, Kırlangıç Dağı ve Ekecik Dağı görülebilmektedir. Hacıbektaş’ın yüzölçümü ise 697 km2 dir.
Hacıbektaş, karasal iklim etkisindedir. Yazları sıcak, kışları soğuk ve kar yağışlıdır. Temmuz-Ağustos ayları en sıcak olduğu dönemler, Ocak-Şubat ayları en soğuk olduğu dönemlerdir. En çok yağış aldığı mevsim İlkbahar, en az yağış aldığı ve kurak geçtiği mevsim ise Yaz’dır. Hacıbektaş’ta iki gölet bulunmaktadır. Bunlardan birisi Çayırbağ-Kumtepe Göleti, bir diğeri de Karaburna Göleti’dir.
Hacıbektaş’ın yeraltı su kaynaklarının çokluğu, ilçe merkezinde bulunan kutsal ve tarihi çeşme yapılarından da anlaşılmaktadır. Hatta Hacı Bektaş Veli’nin kerametiyle ortaya çıkan çeşmelerden bazıları da kutsal kabul edilmektedir. Bunlar hakkında birçok rivayet de bulunmaktadır. Bunun yanı sıra su değirmeni kalıntılarının çokluğu da Hacıbektaş’ta su kaynaklarının varlığı açısından önemli bir ipucu teşkil etmektedir.
Hacıbektaş’ın bitki örtüsü bozkırdır. Yarı kurak ve kurak bölgelerde, ilkbahar yağmurlarıyla yeşerip yazın sararan sert çayırlar, otlar ve çalılıklardan oluşan doğal bir bitki örtüsüne ve akarsularla derince parçalanmış hafif engebeli, çoğunlukla geniş saha kapsayan yüzey şekline sahiptir.
Kapadokya’nın çoğu yerinde görülen peribacası oluşumları Hacıbektaş’ta görülmemektedir. Ancak, Hacıbektaş’ın; Kayı, Kisecik, Hırkatepesidelik, Yenice-Engel, Çivril ve Mikail köylerinde volkanik arazi yapısı izlerine rastlanmaktadır. Hacıbektaş’ın arazi yapısı yer yer engebeli ve eğimli yer yer düzdür. Hacıbektaş ilçe sınırları içinde Hacı Bektaş Veli ile ilişkilendirilen ve Aleviler-Bektaşilerce kutsal kabul edilen doğal kaya parçaları da görülmektedir. Bu doğal kayalar; Delikli Taş, Beştaşlar, At Kaya, Hamur Kaya, Kulunç Kaya, Minder Kaya ve Çamaşır Kaya’dır.
Hacıbektaş’ın toprakları tahıl tarımına özellikle buğday ve arpa ekimine oldukça elverişlidir. Toprakları sulu olan yerlerde de yoğun olarak şeker pancarı (örneğin Mikail Köyü) yetiştirilmektedir. Bitki örtüsü, özellikle küçükbaş ve büyükbaş hayvan yetiştiriciliğine uygundur.
Bozkır bitki örtüsünün hakim olduğu ilçede, açık arazide yer yer çalılıklar, kavak ve söğüt ağaçları ile alıç ağaçları görülür. Hacıbektaş halkının bağında, bahçesinde ise kayısı, elma, ceviz, badem, kiraz, vişne ve armut ağaçları eksik olmaz. Son yıllarda özellikle ceviz yetiştiriciliği konusunda hassasiyet gösterilmektedir. İlçe merkezinde ağacın en yoğun olduğu yerler; Dedebağ ve Hanbağı’dır. Buralardaki ağaç yetiştiriciliği ilk olarak Hacı Bektaş Veli Dergahı zamanında Babalar ve Dervişler tarafından başlatılmıştır. Dedebağı’nda Pelit ağaçları, çam ve farklı türde ağaçlar görülürken, Hanbağı’nda yoğun olarak çam ağaçları görülür. Hacıbektaş’ın güney yönünde yer alan Kızılöz Çifliği’de sulak bir yer olup, tarıma elverişli ve ağaçlı bir bölgedir.
Hacıbektaş’ın Hırkatepesidelik ve Yenice-Engel köylerinin etrafında da meşe ağaçlarının yoğunluğu göze çarpmaktadır. Hacı Bektaş Veli’nin buradaki ağaçlarla ilgili bir rivayeti de bulunmaktadır. Karaburna köyünde ise bağcılık yaygındır. Karaburna’nın Dimrit olarak bilinen kara üzümü oldukça meşhurdur. Bunun yanı sıra bazı köy yerleşimlerinin olduğu yerlerde de nadir olarak Arıcılık yapılmaktadır.
Savat mahallesi sınırları içinde kalan ve Otman Baba mevkisi olarak bilinen tepede de yakın zamanda ağaçlandırma çalışmaları başlamıştır. Hacıbektaş’ta sivil bir teşebbüs olarak kurulmuş olan “Hasbahçe Fidancılık” tarafından da ziyaretçilerin katkıları çerçevesinde ağaçlandırma çalışmaları devam etmekte olup, ağaçlandırma çalışmaları özellikle Çilehane tepesinde yoğunlaşmıştır.
