Aleviler-Bektaşilerce kutsal kabul edilen çeşmelerden birisi de Çilehane’de yer alan Zemzem pınarıdır. Zemzem Çeşmesi ya da pınarı olarak bilinen yapı, 1991 yılında tescil edilmiş bir kültür varlığıdır.

Osmanlı Dönemi mimari özelliği taşıyan çeşmenin mülkiyeti Hacıbektaş Belediye Başkanlığı’na aittir.  Zemzem pınarı, Hacıbektaş’taki diğer çeşmeler gibi düzgün kesme taştan yapılmış alınlıklı bir mimariye sahiptir.

Alınlığın tepesinde bitkisel ya da figüratif bir süsleme yer almakta olup, beşik kemerli yapının içinde bir kitabe daha bulunmaktadır. Çeşme üzerinde yer alan kitabede; 

“Ab-ı Zemzem didi Bektaş-Veli ma’lum-u nas

Sahib-ül hayrat Mir Mahmud Muammer Ayas (Abbas?)

Tarihi dokuz yüz altmış yedide oldu temam

An Abdal-ı Bektaşi Hüseyn an der Aras” yazmaktadır.

Pınarın hemen önünde daha önceleri kare planlı küçük bir havuz var iken bu havuz günümüze kalamamıştır. Kitabesinden Zemzem Pınarı’nın Feyzi Baba zamanında Çakıranlı Kahraman adlı bir kişi tarafından ihya edildiği anlaşılmaktadır. Pınar, tek kurnalıdır.

Kurna üzerinde yer alan kitabede;

“Çakıran Karyesi’nden bir mir-i atıfet-hu

İsmi anın Kahraman, hayratı idüb arzu

 Bir bağçe kıldı inşa bir çeşme itti icra

Hizmette kasdı hala  Dergah-ı Pir’e yahu

Baba Efendi elhakk sa’y eylemekte ancak

Namında Feyzi mutlak fikreylesen ayan bu.

 Bir çıktı cevher-asa tarihi söyle Baba

Bu bağçe pek dilara oldu bu çeşme dilcü.

                                                          Sene 1326″ (M.1908) yazmaktadır.

Zemzem Çeşmesinin bir de rivayeti bulunmaktadır. Rivayete göre, “Hacı Bektaş Veli, çobanlık yaparken susuz kaldığı bir esnada asasını üç kez yere vurur. Bir müddet bekledikten sonra asasını vurduğu yerden su çıkar. Suya “suyum, beni neden beklettin?” deyince su konuşmaya başlar: “Gelirken Erciyes dağı çıktı karşıma. Yedi kez o dağın etrafını dolaştım” der. Hacı Bektaş Veli bu cevaptan sonra Erciyes dağı için: “Kışın boranın, yazın dumanın eksik olmasın”. der.